بانک اطلاعاتی علوم پزشکی -> پزشکی | 1/12/1392 | 586 بار مشاهده | درج شده توسط یاسر بیات

سینوزیت

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مجله سیب ؛ سینوزیت عارضه شایعی است که حفره‌های اطراف سینوس‌ بینی را طی حداقل هشت هفته و باوجود درمان‌های مختلف، متورم و ملتهب می‌‌کند. در سینوزیت مزمن اغلب تنفس از راه بینی بسیار سخت است و در نواحی اطراف چشم‌ و صورت تورم ایجاد می‌شود که بیشتر مواقع با سردرد و درد صورت همراه است.

مجتمع متخصصین ایران به نقل از سلامت نیوز - به گزارش سلامت نیوز به نقل از مجله سیب ؛ سینوزیت عارضه شایعی است که حفره‌های اطراف سینوس‌ بینی را طی حداقل هشت هفته و باوجود درمان‌های مختلف، متورم و ملتهب می‌‌کند. در سینوزیت مزمن اغلب تنفس از راه بینی بسیار سخت است و در نواحی اطراف چشم‌ و صورت تورم ایجاد می‌شود که بیشتر مواقع با سردرد و درد صورت همراه است. این عارضه بر اثر عفونت ایجاد می‌شود ولی رشد پولیپ‌ها یا کج‌شدن تیغه بینی هم از علت‌های شایع بروز سینوزیت مزمن به شمار می‌رود. این بیماری جوانان و میانسالان را مبتلا می‌کند ولی مشاهده آن در کودکان نیز دور از انتظار نیست. سینوزیت بیماری شایعی است که در آمریکا سالانه حدود 37 میلیون نفر را مبتلا و هزینه‌ سنگینی بالغ بر 7‌/‌5 میلیارد دلار را به دولت این کشور تحمیل می‌کند.

سینوزیت را بشناسید

سینوزیت به دلیل علائم مشترکی که با بسیاری از بیماری‌ها دارد، بیشتر مواقع اشتباه تشخیص داده می‌شود و بیمار گاه تا مدت‌ها از داروهایی استفاده می‌کند که هیچ تاثیری بر روند بیماری‌اش ندارد.

سینوس‌ها منافذ کوچکی در جمجمه هستند که به طور معمول با هوا پر می‌شوند و تولیدکننده مخاط هستند و مسیرهای هوایی بینی را از مواد حساسیت‌زا و آلاینده پاک می‌کنند. سینوزیت نیز التهاب بافتی است که داخل این منافذ را تشکیل می‌دهد. در چنین شرایطی، منافذ مسدود می‌شود و مخاط تولید شده و هوا در منافذ به دام می‌افتد و همین مساله باعث ایجاد درد و فشار و گاهی عفونت باکتریایی می‌‌شود. سینوزیت مزمن و حاد علائم مشابهی دارند ولی سینوزیت حاد شامل عفونت‌ موقت و گذرای سینوس‌هاست که با سرما تشدید می‌یابد. سینوزیت حاد حدود چهار هفته و سینوزیت مزمن بیش از 12 هفته یا حتی سال‌ها به طول می‌انجامد. علائم مشترک سینوزیت حاد و مزمن عبارتند از:

ـ ترشحات غلیظ، زرد یا سبزرنگ از بینی یا پشت حلق

ـ گرفتگی یا احتقان بینی که باعث دشواری در تنفس از راه بینی می‌شود

ـ درد، حساسیت و تورم دور چشم‌ها، چانه، بینی یا پیشانی

ـ کاهش حس بویایی و چشایی

ـ گوش درد

ـ درد بخش فوقانی آرواره و دندان‌ها

ـ سرفه‌ای که شب‌ها تشدید می‌شود

ـ گلودرد

ـ بوی بد دهان

ـ خستگی و تحریک‌پذیری

ـ تهوع

سرما تنها یکی از دلایل بروز سینوزیت مزمن به شمار می‌رود ولی عوامل مختلفی در این بیماری دخیل است:

1)‌ رشد پولیپ بینی اغلب باعث انسداد مجاری تنفسی یا سینوس‌ها می‌شود.

2)‌ واکنش‌های حساسیتی بر اثر عفونت قارچی سینوس‌ها ایجاد می‌شود.

3)‌ انحراف تیغه بینی بر اثر عارضه سینوزیت ایجاد می‌شود.

4)‌ صدمات وارد شده به صورت، مانند شکستگی استخوان صورت، مانع انسداد سینوس‌ها می‌‌شود.

5)‌ برخی مشکلات پزشکی از قبیل فیبروز کیستیک (التهاب مخاط ریه)، برگشت اسید معده، ایدز و دیگر مشکلات سیستم ایمنی به گرفتگی بینی منجر می‌شوند.

6)‌ عفونت مجاری تنفسی که بیشتر در فصول سرد سال رخ می‌دهد، باعث التهاب و غلیظ‌شدن مخاط سینوس‌ها، ممانعت از ترشح مخاط و ایجاد شرایط مساعد برای رشد باکتری‌ها می‌شود. این عفونت‌ها در آینده به صورت ویروسی، باکتریایی یا قارچی مشاهده می‌شود.

7)‌ آلرژی‌هایی مانند حساسیت‌های بهاره به دلیل ایجاد التهاب باعث انسداد سینوس‌ها می‌شود.

8)‌ برخی سلول‌های سیستم ایمنی عامل بروز التهاب در سینوس‌ها هستند.

صرف‌نظر از عواملی که باعث ایجاد سینوزیت مزمن می‌شوند، برخی افراد بیش از دیگران در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند. بروز ناهنجاری‌هایی مانند انحراف تیغه یا پولیپ در مجاری بینی، حساسیت به آسپرین که علائم تنفسی ایجاد می‌کند، اختلال در سیستم ایمنی، واکنش‌ حساسیتی یا ابتلا به آسم و نیز قرار گرفتن در معرض مواد آلاینده‌ای مانند دود سیگار، خطر ابتلا به سینوزیت مزمن را افزایش می‌دهد.

اهداف درمانی

هدف از درمان‌هایی که برای بهبود شرایط جسمی مبتلایان سینوزیت مزمن به کار می‌رود، کاهش التهاب سینوس‌ها، خشک نگه‌داشتن مسیرهای هوایی بینی، حذف عامل اصلی، کاهش دفعات عود سینوزیت و نیز کاهش علائم بیماری است. پزشکان اغلب درمان‌هایی را به کار می‌گیرند که تا حد زیادی علائم سینوزیت مزمن را کاهش دهد. آنتی‌بیوتیک‌ها از گزینه‌های درمانی به شمار می‌روند و در شرایطی مورد استفاده قرار می‌گیرند که عفونت‌ باکتریایی عامل بروز سینوزیت باشد.

آنتی‌بیوتیک‌ها طی یک دوره ده تا 14 روزه مصرف می‌شوند ولی در سینوزیت مزمن دوره درمان طولانی‌تری مورد نیاز است. بسیاری از مبتلایان سینوزیت مزمن برای تسکین دردهای خود از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده می‌کنند ولی پزشکان توصیه می‌کنند این داروها را به دلیل عوارض جانبی شدید نباید بیش از ده روز به طور مداوم مصرف کرد.

علاوه بر این، تجویز ضداحتقان‌ها از سوی پزشک متخصص به کاهش مخاط در سینوس‌ها کمک می‌کند. برخی از این داروها در قالب اسپری‌ بینی و برخی نیز به شکل قرص در داروخانه‌ عرضه می‌شود. ولی مصرف بیش از سه روز این داروها، احتقان و گرفتگی‌ بینی را تشدید می‌کند. از آنجا که برخی سینوزیت‌های مزمن به دلیل حساسیت‌ کنترل نشده ایجاد می‌شود، استفاده از داروهای ضدحساسیت مفید است. بنابراین، افراد مبتلا به حساسیت در چنین شرایطی باید با پزشک مشورت کنند. استفاده از داروی آنتی‌هیستامین و کنترل برخی شرایط محیطی به منظور کاهش حساسیت نیز می‌تواند بیماری را کنترل کند.

برخی موارد، پزشک استروئیدهای استنشاقی را به منظور کاهش تورم غشاهای سینوسی تجویز می‌کند. در موارد شدید سینوزیت مزمن، استروئیدهای خوراکی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عمل جراحی آخرین گزینه درمان سینوزیت مزمن به شمار می‌رود و در مواردی توصیه می‌شود که رشد زوائدی مانند پولیپ در بینی باعث انسداد مجاری تنفسی می‌شود. جراح از این طریق عامل مسدودکننده را خارج و مسیرهای هوایی را باز و عبور هوا را تسهیل می‌کند.

علاوه بر راه‌های درمانی که به آن اشاره شد، استراحت روند بهبود و مراحل درمانی را تسریع می‌بخشد و در مبارزه با التهاب ایجاد شده به بدن کمک می‌کند. مصرف مایعات فراوان مانند آب و آبمیوه نیز ترشحات مخاط را رقیق می‌کند و خروج آنها را از داخل سینوس سرعت می‌بخشد. در این میان، از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین یا مشروبات الکلی خودداری کرده زیرا باعث از دست رفتن آب بدن می‌شود. مشروبات الکلی نیز تورم پوشش سینوس‌ها و بینی را تشدید می‌کند.

مرطوب نگه داشتن منافذ سینوس‌ها به کاهش درد و رقیق‌شدن مخاط کمک زیادی می‌کند، می‌توانید حوله‌ای را دور سرتان بپیچید و با آب گرم بخور دهید، به گونه‌ای که بخار مستقیم به صورتتان برخورد کند. از سوی دیگر می‌توانید دوش آب گرم بگیرید و در هوای مرطوب و بخار گرفته حمام نفس بکشید. کمپرس گرم با قرار دادن حوله گرم و مرطوب روی صورت، بینی، گونه‌ها و چشم‌ها نیز درد ناحیه صورت را کاهش می‌دهد. قرقره‌کردن آب نمک داخل مجاری بینی علاوه بر شست‌وشوی این مسیر، مخاط را رقیق و سینوس‌ها پاک می‌کند.

پزشکان به مبتلایان عفونت‌های سینوسی پیشنهاد می‌کنند رژیم غذایی متعادلی را رعایت کنند، به طوری که بیش از هر چیز غلات، لوبیا، عدس، سبزیجات نیم پز و سوپ را در وعده‌های غذایی خود بگنجانند و از مصرف غذاهایی که باعث تشکیل مخاط در منافذ سینوس‌ها می‌شود مانند تخم مرغ، فرآورده‌های آردی، شکلات و غذاهای سرخ کرده و فرآوری شده، قند و محصولات لبنی خودداری کنند. استفاده از سبزیجاتی مانند فلفل هندی، سیر، پیاز و ترب‌کوهی در مواد غذایی و مصرف انواع سوپ‌ها به از میان بردن مخاط اضافی منافذ سینوس‌ها کمک می‌کند. مصرف روزانه مخلوط ترب‌کوهی خردشده و آب لیمو ترش نیز باعث رقیق‌شدن مخاط می‌شود.

بسیاری از موارد ابتلا به سینوزیت مزمن با روش‌های اشاره شده درمانی قابل رفع و درمان است ولی گاه بیمار به دلیل شدت بیماری به شیوه‌های ساده درمانی پاسخ نمی‌دهد و پزشک وادار به استفاده از روش‌های دشوارتر و حتی جراحی می‌شود.