بانک اطلاعاتی تمام موارد | 7/12/1390 | 442 بار مشاهده | درج شده توسط اعظم ر

از كابين و صداق تا «مهريه»

از ديرباز تعيين مهريه قبل از ازدواج بين مردم رسم بوده است. کابين، صداق يا همان مهريه اساسا به چه علتي تعيين مي‌شود؟ آيا اين يک رسم عرفي است که از ديرباز بين قبايل و طوايف رواج داشته يا با تکيه بر مباني استوار فلسفي در جهت استحکام يک زندگي صحيح و مشترک بنا نهاده شده است؟.

مجتمع متخصصین ایران به نقل از خبرگزاری دانشجویان ایران - ایسنا - از ديرباز تعيين مهريه قبل از ازدواج بين مردم رسم بوده است. کابين، صداق يا همان مهريه اساسا به چه علتي تعيين مي‌شود؟ آيا اين يک رسم عرفي است که از ديرباز بين قبايل و طوايف رواج داشته يا با تکيه بر مباني استوار فلسفي در جهت استحکام يک زندگي صحيح و مشترک بنا نهاده شده است؟. اصولا چرا مهريه که در گذشته شامل اموال و احشام بوده و به راحتي قابل پرداخت بوده است امروزه نقدي محاسبه مي‌شود تا پرداخت آن مشكلات دوچنداني به همراه داشته باشد؟.

منطقه چهارمحال و بختياري، اين روز‌ها كمتر كسي است كه مرد يا زني را در اطرافش سراغ نداشته باشد كه در دادگاه‌هاي خانواده در رفت و آمد بوده و مشكلي به نام «مهريه» آنها را درگير خود نكرده باشد. آماري كه مسوولان قضايي كشور از رشد روز افزون طلاق و پرونده‌هاي طلب مهريه در دادگاه‌ها ارائه مي‌كنند نيز خود گوياي اين واقعيت تلخ در زندگي‌هاي امروزي است كه يقينا اين موضوع شرايط دشواري را براي بسياري از خانواده‌ها، جامعه و حتي دادگستري‌ها ايجاد كرده است.

«حسين تاج‌بند» كارشناس مسائل حقوقي در گفت و گو با ايسنا درباره مهريه و چرايي آن گفت: فلسفه وجود مهريه به قبل از اسلام برمي‌گردد، مهريه در زمان ايرانيان قديم به کابين معروف بود و در سرزمين حجاز و ساير نقاط مشرق زمين با ساختارهاي متفاوت وجود داشت، بعد از اسلام نيز يکي از شرايط صحت و درستي عقد نکاح تعيين مهريه عنوان شده است.

وي افزود: مهريه ايجاد پشتوانه معنوي و مادي براي زن است به گونه‌اي كه اگر مرد از زن جدا شد اين مبلغ بتواند کفاف زندگي زن را بدهد و از طرفي چون عقد نکاح داراي آثار مالي فراواني است بنابراين مهريه سبب نوعي تعهد به زندگي از طرف مرد به زن است البته اين تعهد بايد يک تعهد معقول و منطقي باشد به گونه‌اي كه تعيين ميزان آن، نه آن چنان سنگين باشد که مرد توانايي پرداخت آن را نداشته باشد و نه آن قدر کم باشد که نوعي توهين به زن تلقي شود چرا که معمولاً مبناي بسته شدن مهريه تا حدي به شخصيت طرفين نيز بستگي دارد.

وي ادامه داد: در ماده 1078 قانون مدني آمده است، هر چيزي که ماليت داشته و قابل تملک نيز باشد مي‌توان مهر قرار داد، پس نيازي به تعيين سکه و وجه نقد نيست ولي متأسفانه امروزه سکه ملاک تعيين مهر قرار داده شده و با توجه به نوساناتي که در بازار اخير سكه وجود داشته، ممکن است اين افزايش بي رويه قيمت سکه و افزايش مهريه در ابتدا مورد خواست طرفين نباشد.

تاج بند، درخصوص سقف و تعيين ميزان مهريه تصريح کرد: هر چند قانونگذار در ماده 1080 بيان داشته که تعيين ميزان مهر منوط به تراضي طرفين است اما تعيين مهرهاي سنگين که امروزه در برخي شهرهاي بزرگ رايج شده، موردنظر اين ماده قانوني نيست چرا که فلسفه و مبناي مهر نوعي الزام به تعهدات زندگي است و اگر در عقد نکاحي مهر بسته نشود، آن عقد باطل است لذا مهريه يکي از ويژگي هاي صحت عقد است.

وي در خصوص اجراي مهر و اقدامات قانوني از طرف دادگاه در اين زمينه گفت: مهر حق زن است و مي‌تواند تا زماني که آن را از شوهر نگرفته، از تمکين که همان زندگي زناشويي است خودداري كند، در مواردي هم که طرفين قصد جدا شدن از يکديگر را دارند، زن مي تواند به دادگاه رجوع کرده و درخواست مهريه كند و چون مهر عندالمطالبه است زن مي تواند همه آن را هر زماني که خواست از شوهر اخذ کند در اين صورت اگر شوهر از وضعيت مالي خوبي برخوردار نباشد و نتواند کل مهر را به زن بدهد بايد دادخواست اعسار به دادگاه بدهد و دادگاه نيز به آن رسيدگي كرده و بعد از تشخيص اين که مرد از وضعيت مالي خوبي برخوردار نيست، اعسارش پذيرفته و مهريه را تقسيط کند.

تاج بند ادامه داد: مبناي مهريه را اگر مهرالسنه که همان مهريه حضرت فاطمه زهرا(س) است قرار دهند هم برکت را به زندگي آورده‌اند و هم مبناي مهريه متعادل و موازي با شخصيت زن است اما متأسفانه کمتر کسي حاضر به پذيرفتن اين مهريه است.

يك روان شناس و مشاوره خانواده نيز در گفت وگو با خبرنگار ايسنا در اين باره گفت: مهمترين عامل اختلاف بين زوجين عدم تفاهم بين زن و مرد است كه به شناخت قبل از ازدواج طرفين برمي گردد.

نوشين روشن‌روان افزود: هيچ‌گاه مهريه هر چقدر هم سنگين باشد، نمي‌تواند تضميني براي ادامه زندگي زناشويي باشد و لذا سنگين بودن مهريه نوعي سايه ترس و وحشت را بر زندگي مشترک مي‌افکند.

وي ادامه داد: بسياري از زوجين که براي مشاوره رجوع مي‌کنند، علل واقعي اختلاف‌شان به نوعي با مهريه زن در ارتباط است چرا که تهديد به اجراي مهريه از سوي زن، سبب شده که يک‌سري توافقات غير معقول بين آنها بسته شده و ادامه زندگي در چند سال آينده را به طور کامل غير ممکن کند.

روشن روان تصريح كرد: متاسفانه امروزه تعيين مهريه به نوعي چشم و هم چشمي بين اقوام تبديل شده و هر کدام از اعضاي فاميل قصد دارند مهريه دختر خود را از آنچه ديگري تعيين کرده، بيشتر بگيرد، از ديگر مشکلاتي که سيستم عرفي جامعه رايج شده، تعيين نرخ و مبناي مهريه به تعداد سال تولد دختر است که مبلغ بسيار هنگفتي مي شود و زمينه ايجاد رسم‌هاي غلط ديگر را در جامعه باز مي کند به عنوان مثال تعيين شمش طلا بدون در نظر گرفتن قيمت آن به عنوان مهريه سبب ايجاد نابساماني‌هاي در درازمدت در جامعه مي‌شود.

براساس اين گزارش، به راستي آيا زمان آن نرسيده که مسوولان دستگاه قضايي و قوه مقننه به فکر اين معضل افتاده و با وضع قوانين يا آيين‌نامه‌هايي سقف معقول و منطقي براي مهريه تعيين کنند که اين گونه شاهد از هم‌پاشي خانواده‌ها نباشيم و انسجام زندگي زناشويي بر روي تعدادي سکه طلا و پول بنا نگردد.
لینک مرتبط :