اخبار مجتمع متخصصین ایران|صد و دومین شماره ماهنامه شبکه منتشر شد

بانک اطلاعاتی فنی و مهندسی -> کامپیوتر | 5/6/1388 | 175 بار مشاهده | درج شده توسط مدیریت سایت

صد و دومین شماره ماهنامه شبکه منتشر شد

عناوين مقالات «پرونده ويژه» عبارتند از: مقدمه - آلفا در سال‌هاي بتا«هيچ دانشي به‌طور كامل تقليل پذير به واژه‌ها نيست و هيچ دانشي هم كاملاً توصيف ناپذير نيست.»سيمور راپرتیک صفحه ساده و کاربردی برای تایپ کردن آنچه که در مورد آن به اطلاعات نیاز دارید؛ یک شروع گوگلی برای موتوری تازه تأسیس به نام Wolfram Alpha که اکثر قریب به اتفاق شباهت‌های آن به گوگل در همین رابط ابتدایی به پایان می‌رسد.

مجتمع متخصصین ایران به نقل از Financial Times -

عناوين مقالات «پرونده ويژه» عبارتند از:

مقدمه - آلفا در سال‌هاي بتا

«هيچ دانشي به‌طور كامل تقليل پذير به واژه‌ها نيست و هيچ دانشي هم كاملاً توصيف ناپذير نيست.»
سيمور راپرت

یک صفحه ساده و کاربردی برای تایپ کردن آنچه که در مورد آن به اطلاعات نیاز دارید؛ یک شروع گوگلی برای موتوری تازه تأسیس به نام Wolfram Alpha که اکثر قریب به اتفاق شباهت‌های آن به گوگل در همین رابط ابتدایی به پایان می‌رسد. دلیل این امر تفاوت بنیادی جنس و ماهیت این دو با یکدیگر است. ولفرام نه یک موتور جست‌و‌جو بلکه یک سیستم پاسخ‌دهی (Answering) است که از همین آغاز کار، ایده قدیمی ماشین‌های پاسخ‌دهی را بار دیگر احیا کرده و حرف‌های جالبی برای گفتن دارد. اما چه چیز باعث شده تا این سرویس آنلاین پاسخ‌دهی در مقایسه با اسلاف و حتی هم نسلان خود متمایز جلوه کند؟ یا به طور کلی‌تر چرا نگاه به ولفرام و بررسي آن اهمیت دارد؟

چندین دهه قبل، رؤیاپردازان تلاش‌گر اندیشه ساخت ماشینی را در سر می‌پروراندند که به زبان آدمیزاد استنطاق شود و هوشمندانه در مقام پاسخ‌گویی برآید. به مدد پیشرفت سینما -رؤیایی دیگر- و فناوری این رؤیا از ذهن‌ها خارج شد و بر پرده‌ها نقش بست. هنوز اما بر پرده نشسته و تا کاربردی شدن راه زیادی در پیش دارد.

تلاش‌های بی‌وقفه متخصصان علوم کامپیوتر در مسیر توسعه و بهبود سیستم‌های پردازش زبان طبیعی، هوش مصنوعی و محاسباتی، تکمیل آنتولوژی‌ها و... از یک سو و پیشرفت بسترهای سخت‌افزاری مورد نیاز برای محاسبات سنگین و تعامل بی‌درنگ با ماشین از سوی دیگر تاکنون جریان کندي را برای رسیدن به رؤیای ماشین‌های هوشمند (یا به تعبیری هوشمند‌نما) ایجاد کرده است. مروری بر گاه‌شمار توسعه ماشین‌های پاسخ‌دهی نقاط برجسته متعددی را نشان می‌دهد که بعدها به مثابه صور فلکی راهنمای دانش‌پیشگان این عرصه خواهند بود. تازه‌ترین نقطه این مسیر، یعنی موتور پاسخ دهی ولفرام آلفا را که از ماه می سال 2009 آغاز به کار کرده است، می‌توان یک گام در خور توجه دیگر در این زمينه قلمداد کرد و فارغ از ادعاها و انتقادها آن را از جنبه‌های مختلف قابل بررسی و حتی تحسین دانست.

اما دلیل این اهمیت چیست؟ پاسخ به این پرسش از دو جنبه قابل طرح است. نخستین ویژگی برجسته و وجه تمایز ولفرام با نمونه‌های دیگر، به‌كارگيري یک موتور محاسباتی پیشرفته و قدرتمند به عنوان مغز متفکر چنین سیستمی است: Mathematica، ابزار محاسباتی توانمند و نام آشنایی که اکنون بیش از دو دهه از عمر آن می‌گذرد، در پس پرده ولفرام قرار گرفته و با بهره‌گیری از يك پایگاه داده ترکیبی و در حال نمو، هنگام پاسخ به پرس و جوی کاربر با دقت و هوشمندی بیشتری عمل می‌کند.

از سوی دیگرWolfram Research، شركت پدیدآورنده آلفا، با ایجاد یک مرکز داده قدرتمند و استفاده از وب به عنوان واسط دسترسی و تعامل، امکان دسترسی به حجم عظیم داده‌ها ،پردازش، تحلیل و مهم‌تر از همه «تولید» بی‌درنگ اطلاعات بر مبنای پرس و جوی کاربر را که یکی از مشخصه‌های اصلی موتورهای پاسخ دهی است، فراهم کرده‌است. در واقع وظیفه آلفا، به اقتضای طبیعتش، «نمایش» اطلاعات گردآوری شده نیست، بلکه «نتیجه» و «پاسخ» را به صورت بی‌درنگ (یا در حد ثانیه) «تولید» می‌کند. بهره‌گیری از یک سیستم تشخیص مفاهیم و زبان چاشنی این ترکیب قدرتمند نرم افزاری و سخت افزاری شده تا ماحصل کار جالب توجه و در موارد متعددی بدیع و مبتکرانه باشد.

این همه، البته به منزله عاری بودن آلفا از ایراد و اشکال نیست؛ در حال حاضر ، آلفا به حوزه‌های علمی مشخصی محدود است، در همین حوزه‌ها هم مشکلاتي دارد، درباره برخی پرسش‌ها هیچ پاسخی ندارد یا پاسخ‌های غیر‌مرتبط ارائه می‌کند، پایگاه داده آن به بروز رسانی‌های متعددی نیازمند است، اما در نهایت در بسیاری از مواردي که موردنظر توسعه‌دهند‌گانش بوده، نتایج حیرت‌آوری ارائه می‌کند تا از پاسخی که به عنوان یک ماشین «تولید» می‌کند، زبان تحسین بگشاییم و به پيشرفت‌هاي آينده آن امیدوار باشیم.

با اين وصف، توجه به يك نكته در بازخواني آلفا و بازنگري آراي منتقدانه درباره موتورهاي پاسخ‌دهي ضروري است. نخست آن‌كه قرار نيست مسحور لاف‌زني‌هاي پرسابقه مرد توسعه‌دهنده آلفا، استفان ولفرام شويم. قرار نيست همه اين مواعيد رنگ واقعيت به خود بگيرند. و هم البته، بنا نيست ضعف‌هاي فني و غير فني آلفا ابدي باشند و هيچ عامل ماشيني و انساني به تكامل آن نشتابد.

ولفرام خود آلفا را نقطه شروع فعاليتي دراز مدت در اين زمينه مي‌داند كه به مرور تكميل خواهد شد. به همين اعتبار حتي برآورده شدن نيمي از وعده‌هاي ولفرام به منزله پيشرفت و بهبود شيوه‌هاي كسب اطلاعات خواهد بود. در نگاهي كلي هم موتور‌هاي جست‌و‌جو وهم موتورهاي پاسخ‌دهي به الگوريتم‌هاي رياضي وابسته هستند. بنابراينف تنها تصور اين‌كه تركيب اين دو فناوري افقي جديد در به‌دست آوردن اطلاعات پيش چشم ما خواهد گشود، براي درك اهميت آلفا و آلفاها كافي خواهد بود.

به‌عنوان مثال، گوگل جدا از الگوریتم‌های بی‌رقیب جست‌و‌جو اکنون بزرگ‌ترین پایگاه داده‌ آنلاین را در اختیار دارد و از میلیاردها پرس و جوی کاربران به شناختی منحصر به فرد از عادت کاربران، عملکرد‌شان برای پيدا کردن اطلاعات دست یافته است که خود در شکل‌گیری الگوهای نوین داده‌کاوی تأثیرگذار هستند (به پرونده «از دانش 2 تا پایانی بر دانش» در شماره 93 مراجعه کنید). از سوی دیگر ولفرام با بهره‌گیری از یک موتور محاسباتی قدرتمند و سیستم‌های تشخيص (نسبی) منظور کاربر، پیشرفت در مسیر دیگری را به ارمغان آورده است. تلفیق این دو رویکرد کاملاً قابل تصور، شدنی و به دور از خیال بافی است.

در نهايت، حتی اگر مسئله ولفرام را نواقص آن و نه فلسفه کلی طراحی و ساز‌و‌کارش بدانیم، بازهم شکست فنی این موتور در برابر سیستمی از همین جنس با نقص‌های کمتر، یک پیروزی در مسیر تحقق آن رؤیای دیرینه خواهد بود. نباید فراموش کرد که آلفا هنوز در مرحله بتا به سر می‌برد.

پرونده ويژه

آغاز به كار ولفرام آلفا را بهانه‌اي براي معرفي آن و البته طرح دوباره بحث موتور‌هاي پاسخ‌دهي قرار داديم. بر اين اساس، نخستين مقاله اين پرونده با عنوان «از ماشين بپرسيم؟» به معرفي موتورهاي پاسخ‌دهي، تاريخچه پيدايش و تحليلي پيرامون مشكلات و چالش‌هاي پيش روي آن‌ها اختصاص يافته است. در دومين مقاله پرونده يعني «پرواز دانش» با ويژگي‌هاي ولفرام آلفا و روش كار آن آشنا خواهيد شد. مقاله بعدي پرونده يعني «شكارچي دانش» به چگونگي را‌ه‌اندازي آلفا و بررسي زيرساخت سخت‌افزاري آن اختصاص دارد. در آخرين مقاله پرونده با عنوان «مرا درياب!» نيز علاوه بر روايت آغاز به كار آلفا ديدگا‌هاي برخي از توسعه‌دهندگان اين موتور پاسخ‌دهي و گروهي از صاحب نظران از نظرتان خواهد گذشت.

• از ماشین بپرسیم؟

با نگاهی به شیوه استفاده روزمره خود از اینترنت و مقایسه آن با ایده‌های دهه‌های ۷۰ و ۸۰ سده پیش، متوجه تفاوت بسیار مهمی می‌شویم: پیش‌بینی (یا دست‌کم امیدواری) دانش‌پیشگان کامپیوتر و هوش مصنوعی در آن زمان، ظهور موتورهای پاسخ‌دهی بود، نه موتورهای جست‌و‌جو. جست‌و‌جوی متن‌ها و نوشته‌ها از همان روزهای نخستین پیدایش کامپیوتر (و بلکه پیش از آن) اهمیت بسیار داشت و یکی از مسائل ثابت به شمار می‌رفت، اما هنوز وب وجود نداشت و چشم‌انداز پیدایش آن نیز چنان نمایان نبود که اندیشه‌ها را معطوف خود کند. از این دیدگاه، به‌احتمال باید از خود بپرسیم چرا موتورهای پاسخ‌دهی این قدر کند رشد کرده‌اند؟

• Wolfram Alpha؛ پرواز در دانش

برای اين‌که به یک موتور جست‌وجوگر اینترنتی بفهمانید دنبال چه هستید، هزار و یک تکنیک وجود دارد. اگر شما از با تجربه‌های امر جست‌وجو در اینترنت هستيد، حتماً تکنیک‌های شخصی هم در این زمینه دارید. اما حقیقت امر این است که برخی اوقات این موارد کمکی به شما نمی‌کنند و شما به یک ابزار تخصصی‌تر نیاز دارید که کاری بیش از فهرست کردن یک سری سایت براي شما انجام دهد. گاهی شما به‌دنبال پاسخ صریح یک سؤال هستید، نه آنچه که دیگران بر وب گذاشته اند.بسیار خوب، پس سری به سایت www.wolframalpha.com بزنید و سؤال خود را تایپ کنید؛ البته قبل از آن مطالبي را که در ادامه مي‌آيد، مطالعه کنيد.

• شکارچی دانش

«موتور پاسخ‌گویی» یا «موتور دانش» القابی است که به Wolfram Alpha نسبت می‌دهند. سرویس‌دهی به انبوه کاربران، دریافت سؤالات آن‌ها از طریق یک کادر جست‌و‌جو و تشخیص این‌که آن سؤالات چه می‌خواهند و تعیین پاسخ آن‌ها، یک روند محاسباتی گيج‌کننده است که توان محاسباتی افسانه‌ای می‌طلبد. ایده Wolfram Alpha جالب توجه است، اما عملی کردن این ایده بسیار پیچیده است و بخشی از این پیچیدگی به طراحی، پیاده‌سازی و به‌کارگیری زیرساخت سخت‌افزاری مناسب برای چنین هدف بزرگی مربوط می‌شود. مقاله پیش رو به‌طور بسیار مختصر به بخش‌هایی از زیرساخت سخت‌افزاری مورد استفاده برای در دسترس عموم قرار دادن ولفرام نگاهی دارد.

• مرا درياب!

بعدازظهر روز 27 آوريل، قطرات باران با شدت زياد به پنجره اتاق جيمي ويليامز برخورد مي‌كردند و او خسته از جزئيات بيش‌از حد علم غذا در مقابل كامپيوتر خود نشسته بود. صفحه نمايش مقابل اين فيزيك‌دان، جدول‌هايي حاوي اطلاعات مربوط به هفت‌‌هزار نوع مواد خوراكي، از شاتوت گرفته تا گوشت گوساله را نمايش مي‌داد. اين اطلاعات را وزارت كشاورزي ايالات متحده در اختيار او قرار داده بود و او يك گروه چهارنفره در اختيار داشت تا اين اطلاعات را براي نوع جديدي از جست‌و‌جوي آنلاین آماده كند. وي در ميان برگه‌هاي تعيين كننده 150 خصوصيت مواد غذايي را (شامل ارزش غذايي، كالري، كربوهيدرات و ...) جست‌و‌جو مي‌كرد تا از خوانايي و مناسب بودن عبارت‌هاي اختصاري متعدد اطمينان حاصل كند. او مواد غذايي را در گروه‌هايي طبقه‌بندي كرده بود که بتواند درخواست‌هايي را به زبان طبيعي ارسال كند. به اين ترتيب، براي مثال نتيجه جست‌و‌جو در مورد خواص غذايي «شير» مقداري تقريبي را به‌دست مي‌دهد، در حالي كه جست‌و‌جو در مورد «شير بدون چربي» پاسخ مشخصي را در پي دارد.

«سرمقاله – یک تماس» از هرمز پوررستمی

پژواک – صدای خوانندگان

فصل «خبر و گزارش» شامل تازه‌ترین خبرهای ایران، جهان و خبرهایی در حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار می‌شود.

فصل «دیدگاه» شامل یادداشت‌هایی از همکاران ماهنامه شبکه می‌شود:
«دست‌نویس – حتي شما گوگل عزيز!» از پرهام ایزدپناه
«دنیای برنامه‌نویسی – واپسين كلام» از بهروز نوعی‌پور
«کدنبشته‌ها – آزمايش واقع گرايانه نرم افزار» از امین صفائی
«کلام – آخرين حلقه» از احمدرضا فرزان جم
«کتابخانه IT - اين بار هيچ بهانه اي نداشتم!» از محمد ناصح
«عصر داده – كدام پلتفرم؟» از امین کلانتری
«گاوصندوق – توافق ياهو با مايكروسافت» از علی حسینی
«حساب کتاب – همچنان، همه چيز را همگان دانند» از سید مصطفی ناطق الاسلام

فصل «شاهراه اطلاعات» با مقاله «تعمير و رفع مشكلات لپ تاپ ها» آغاز می‌شود که به چگونی نگهداري از نوت بوك به نحوي كه هميشهآماده كار و سالم باشد، می‌پردازد و همچنین نحوه رفع مشکلات احتمالی سخت‌افزاری را بیان می‌کند. این فصل با بخش‌های ثابت «عصر جدید»، «دنیای موبایل» و «برگی از وب» به پایان می‌رسد.

در فصل «امنیت» شاهد مقاله «آزمون ها و راه‌حل‌هاي ايمن‌سازي فناوريVoIP» خواهید بود که درباره فواید استفاده شرکت‌ها از VoIP و به ویژه موارد امنیتی مربوط به این فناوری و راه‌های بررسی تماس‌ها است. در ادامه نیز بخش ثابت «بیگانه‌ای پرسه می‌زند» آمده‌است.

فصل «عصر شبکه» با مقاله «يونيكس چهل ساله» آغاز می‌شود که مقاله‌ای است درباره سرگذشت یونیکس و روندی که این سیستم عامل در این سال‌ها طی کرده‌است. «آقاي فيزيك دان!» مقاله دوم این فصل است که به گفت‌وگویی با بیل گیتس، درباره علایق شخصی و نظرهای او درباره مسائل مختلف اختصاص دارد.

مقاله آغازین فصل «کسب و کار الکترونیک»، « Microhooدر برابر گوگل» نام دارد و تحلیلی از معامله مایکروسافت با یاهو و تأثیر آن بر گوگل ارائه می‌دهد.«آن‌ها در خانه فیل ندارند!» قسمت دوم از مقاله‌ای است درباره یک شرکت هندی به‌نام TCS که بزرگ‌ترین شرکت نرم‌افزاری آسیا است.

در فصل «هنر و سرگرمی» ابتدا شاهد مقاله «رؤیاها در باد» خواهید بود که ماجرای ساخت آخرین انیمیشن پیکسار، به‌نام Up است. مقاله «بازی، حرکت است» نگاهی دارد به رویکرد تازه شرکت‌های بازی‌سازی درباره ایجاد جنب‌و‌جوش بدنی در بازی‌های کامپیوتری.

«10 اشتباه متداول مديران شبكه» مقاله آغازین فصل «فناوری شبکه» است که به اشتباه‌های رایج مدیران شبکه می‌پردازد. مقاله انتهایی این فصل نیز بخش ثابت «دنیای شبکه» است.

فصل کارگاه نیز شامل مقاله‌های زیر است:
کارگاه VMWare
طراحی پروژه های نرم افزاری با MSF
Oracle Advanced Compression
PostgreSQL یک سیستم مدیریت پایگاه داده پیشرفته و آزاد

لینک مرتبط :