دكتر صادق واعظ زاده رئیس شورای عالی و رئیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در نشست هم انديشي تدوين سند الگوي پايه گفت: اين نشست اولين قدم در تدوين الگوي پايه نيست بلكه جلسات متعدد شوراي عالي مركز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت،شوراي تلفيق و هماهنگي مركز، شوراي مديران و نیز نشست هم انديشي شوراي عالي و اعضاي انديشكده هاي الگوي اسلامي ايراني پيشرفت به منظور تدوين الگوي پايه برگزار شده است. البته فعاليت هاي زيادي در انديشكده هاي مركز صورت گرفته است كه فعاليت هاي تخصصي محسوب مي شود اما سند الگوي پايه جنبه عمومي تري دارد كه در تدوین آن مي توان از ظرفيت هاي انديشكده ها نيز استفاده كرد.
وي درخصوص چيستي سند الگوي پايه گفت: الگوي پايه نسخه اجمالي الگو اسلامي ايراني پيشرفت است و چارچوب، هسته مركزي و كليات الگوي تفصيلي را ارائه خواهد کرد.
وی ویژگی های ضروری الگوي پايه را عقلاني، اسلامي، علمي و بومي بودن ذکر کرد.
واعظ زاده خاطرنشان کرد: این الگو باید غيرانتزاعي و راهنماي عمل، انعطاف پذير، پويا و بالنده، محرك جامعه ايران و اركان نظام، معرف شاخص هاي جامعه پيشرفته، تعيين كننده ساختار و فرآيند پيشران جامعه، هم افزاينده علم وفناوري و فرهنگ و اقتصاد، پاسخگوي سوالات و مسائل اساسي جامعه، بركنار از جزئيات و متفاوت از اسناد برنامه اي كشور باشد.
به گفته وي تفاوت الگو اسلامي ايراني پيشرفت بايد در مرحله پايه و اجمال از ساير اسناد كشور مشخص شود.
رئيس مركز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت درباره ساختار الگوي پايه توضيح داد: مفاهيم بنيادين، مباني، آرمان ها، رسالت ملي، افق، عرصه هاي پيشرفت، ظرفيت ها و قابليت ها و سرمايه هاي ماندگار ملي، راهبردها، شاخص ها، كاركردها و پيوست گفتمان سازي از جمله عناوين فصل های سند الگوي پايه به شمار مي روند.
وي با بيان اينكه مباني الگوي پايه شامل مباني عمومي و اختصاصي است، گفت: مباني عمومي پیش فرض های موجه نظری و عملی (هست ها و بایدها) اسلامی، فلسفی و علمی جهان‌شمول معطوف به هدف و مسیر پیشرفت هستند و در مقابل مباني اختصاصي شامل پیش فرض های موجه نظری و عملی (هست ها و بایدها) برون حوزه ای (پیشینی) اسلامی، فلسفی و علمی جهان‌شمول معطوف به هدف و مسیر پیشرفت در حوزه مورد نظر و درچارچوب مبانی پایه هستند. همچنين آرمان ها كه منبعث از مباني خواهند بود، فاقد بعد زماني و مكاني هستند.
رئيس مركز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت درباره سرفصل رسالت گفت: رسالت از آنجا لازم دانسته شد كه برخي مديران كه تخصص مديريت داشتند پيشنهاد وارد كردن عنوان ماموريت در الگوي پايه را دادند كه در برخي اسناد كلان كشور هم تاكيد شده است اما از آنجايي كه ماموريت متناسب با موضع فعاليت بنگاه ها بود و نه براي كشور و يك حركت ملي؛ به وا‍ژه رسالت رسيديم.
واعظ زاه درخصوص سرفصل افق در سند الگوي پايه تصريح كرد: افق مقوله جديدي است كه در الگو تعیین مي شود؛ پیشنهاد تعیین افق ملی از بحث هاي مربوط به چشم انداز آغاز شد كه در اسناد ملي قبلي ديده شده است. تمامي تلاش ها بر اين است كه سند الگوي پايه از ساير اسناد كشور متمايز باشد چرا كه در صدد اين نيستيم كه سند الگو جايگزين اسناد برنامه ای حاضر شود. به طور كلي جاي الگو اسلامي ايراني پيشرفت در كشور خالي بوده است و اين الگو بايد به عنوان سند بالادستي اسناد كشور قرار بگيرد. بنابراين به جاي اينكه چشم انداز در الگوي پايه مورد توجه قرار بگيرد به افق رسيديم.
وي افزود: كرانه و نهايت آنچه كه از اطراف پيداست افق نام دارد و اگر الگو قرار است سند بالا دستی سایر اسناد باشد بايد بتواند فراتر از چشم انداز، كرانه ها را ببيند. عرصه هاي پيشرفت را كه مقام معظم رهبري ابداع كرده اند بايد در الگوي پايه مورد توجه قرار بگيرد و نحوه تعامل و ارتباط آنها با يكديگر معلوم شود.
رئيس مركز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت در توضيح سرفصل ظرفيت ها، قابليت ها و سرمايه هاي ماندگار ملي گفت: اين موارد نقطه آغاز براي شروع پيشرفت است. وضع موجود شامل كمبودها و چالش ها است اما قابليت ها و ظرفيت ها و سرمایه های ماندگار ملی جنبه مثبت وضع حاضر است. مثلا اينكه سرمايه معنوي ايران با توجه به ابتناي آن بر اسلام در دنيا در مقام اول قرار دارد و يا سرمايه فرهنگي كشور با توجه به شعرا، عرفا و نويسندگان بسيار و آثار ماندگار آنها در رديف برترين هاي دنياست. همچنين سرمايه هاي طبيعي به نسبت جمعيت كشور در مقام دوم دنيا است.
وي درباره سرفصل راهبردهاي الگوي پايه خاطرنشان كرد: راهبردها حركت هاي اساسي است كه بايد انجام شود تا از وضع حاضر به افق برسيم كه هم جهت و هم سرعت در آنها از اهميت بالايي برخوردار است. تعیین شاخص ها نيز براي اينكه الگو پايه عملیاتی و ملموس باشد لازم است. تصوير كمي و كيفي آرمان ها و افق در حوزه هاي فرهنگ، علم و فناوري، اقتصاد و سياست و سایر حوزه ها به صورت شاخص هاي كلان تعیین می شود.
واعظ زاده با تاكيد بر اينكه يكي از آسيب هاي اسناد برنامه اي كشور اجرا نشدن و حتي معلوم نشدن اينكه چگونه بايد اجرا شوند ،گفت: بنابراين تصميم گرفته شد در سند الگوي پايه فرازهايي مورد تاكيد قرار گيرد كه نحوه اثرگذاري و ماموريت اركان نظام نسبت به اجرای الگو و ضمانت اجرای الگو را مشخص کند.
وي با اشاره به اهميت گفتمان پيشرفت گفت: پیشنهاد شده است که الگوی پایه پیشرفت دارای پیوست گفتمانی باشد. اگر بگوييم كه پيشرفت با گفتمان آغاز مي شود و حتي پيشرفت خود از نوع گفتمان است اغراق نکرده ایم. چنانچه اين گفتمان شكل بگيرد مي توانيم بگوييم كه پيشرفت در جامعه آغاز شده است.
واعظ زاده افزود: تعریف مفاهیم بنیادین، تعیین مبانی، تعیین آرمان ها، تعیین رسالت جمهوری اسلامی و ملت ایران، ترسیم افق و سنجش قابلیت ها و سرمایه های ماندگار ملی در جریان فرآيند طراحی الگو پايه و با کمک مثخصصان و صاحبنظران در دست مطالعه و تهیه است.
وي درباره نظريه پيشرفت اظهار كرد: نظريه پردازی در خصوص پيشرفت قابل حمايت و ترغيب است اما قابل برنامه ريزي اجرايي و زمانبندي نيست. اما هر مقدار كه نظريه یا نظریه های پيشرفت ارائه شود و جای خود را در میان صاحبنظران باز کند بايد از آن بهره داري كرد و آن را به فرآيند سندنويسي و طراحي الگو وارد کرد.
در این نشست قبل از سخنان رئیس شورای عالی، دکتر اکبر زاده معاون علمی و تقسیم کار ملی هدف از برگزاری این همایش را تبیین کرد. بر اساس تصمیم این نشست در نظر است تمامی مباحث مطرح شده و جمع بندی آن در تدوین الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت که از سوی مرکز در دست تهیه است استفاده شود.
